Candonble eta Orixa dantzak oinarri zituela Augusto Omoluk zoragarri eraman zuen taula gainera William Shakespeareren Otelo, Mahabaratharen istorioak ikusi eta ikasi nituen Kalamandandalan Haridasekin Indiako Kathakali antzerki-dantza egiten, Commedia dell’arteko komerianteen antzera inprobisaketa saioak egiteko gaitasuna lortu asmoz maskara eta dantza balinesekin trebatu nintzen Mas Soegeng maisuarekin, Kanichi Hanayagirekin Japongo Nihon Buyo dantzan eta bere sinbologian murgiltzeko aukera izan nuen. Beste herrialdeetako antzerki-dantza ezberdinak ezagutu eta aztertu nituen. Eta gurean zer?

Pio Barojaren Zalakain abenturazalea nobelatik abiatuta taula gainean antzerkia bere osotasunean agertzeko aukera paregabea daukagu. Dantza, jokoa, musika, kantua, jantziak... adierazpen guztiak elkarrekin uztartuko dira ikuskizun honetan. Harkaitz Canoren hitzekin biribilduko dugu amestutako proiektua. Eta nola ez, euskal kulturaren erreferentea den Juan Antonio Urbeltz maisuaren ondoan lan egitea plazer hutsa izango da eta Zalakain eszenaratzea abentura eder bat.

Sekula bururatuko ez zitzaidakeen zerbait da Zalakain abenturazalea lan koreografiko baten abiapuntutzat hartzea. Horregatik egin zitzaidan, hain zuzen ere, horren erakargarria proposamena. Garai baten erretratu paregabea den nobela bat, belaunaldi oso bat literaturara zaletzeko balio izan zuena, berriz berreskuratu, eta Pio Barojaren lana beste ertz batetik intepretatzeko proposamen paregaba delako. Anbizio handiz, gainera. Western karlista baten gisara irakur daitekeen nobela agertoki batera epika doiarekin ekartzea, Juan Antonio Urbeltzen eskura soilik dagoen zerbait delakoan nago, eta On Pioren bizitza osoko testigantza Ander Lipusen ahotan esana izan dadin egokitzea, errepikatzen zaila izango den desafio eta aukeratzat hartzen dut.